2
حکمت هنر اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
چکیده
هدف: تبیین نمادپردازی در سینمای دفاع مقدس از نظرگاه میرچا الیاده است که در دو فیلم دیدهبان و مهاجر مورد بررسی قرار می‌گیرد. روش: از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهده فیلم‌‌ها، داده‌های به دست آمده به صورت توصیفی- تطبیقی تبیین می‌گردد. یافته‌ها: نماد از منظر میرچا الیاده جلوه قدسی دارد که انسان بر اساس کنشگری خود می‌تواند از طریق آن، معرفتی حقیقی از ساحات قدسی کسب کند. بر اساس این دیدگاه، یکی از راه‌های درک نمادپردازی، پژوهش در ادیان و مذاهب با نگاه آیینی و قوم‌شناختی است. هر عمل عبادی و دینی پاره‌ای از نمادپردازی را در خود دارد و می‌‌خواهد انسان دین‌ورز را به حقیقتی ورای تجربه سوق دهد. از جمله می‌توان به عمل و کنشگری رزمندگان در دوران دفاع مقدس اشاره کرد که در سینما برای مردم تماشایی و نمود نمادین داشته است. نتیجه‌گیری: نتایج برآمده از این پژوهش نشان می‌دهد، هر چقدر کنش شخصیت در زمان و مکان معین، در مرتبه وجودی بالاتری از امور مقدس قرار بگیرد، به همان میزان فضای قدسی ایجاد می‌شود و اشیاء و امور عادی، ظهور نمادین پیدا می‌کند. در فیلم‌های دیدهبان و مهاجر، کنش شخصیت‌ها در رویداد معین و موقعیت بحرانی، فضای قدسی ایجاد می‌کنند و اشیاء و لوازم صحنه نمود نمادین می‌یابد.
)