بررسی مدل اقناعی کارل هاولند براساس ظرفیت شناسی انسان از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد علوم ارتباطات، دانشکده‌ دین و رسانه، دانشگاه صدا و سیما، قم، ایران

2 استادیار دانشگاه صدا و سیما، تهران، ایران

چکیده

هدف: در رسانه «اقناع» و «تغییر نگرش» در حوزه‌ ذهنی برای تاثیرگذاری بر انسان بسیار مطرح است؛ درحالی‌که از دیدگاه قرآن، انسان به معنای «حی متاله» و مبتنی بر فطرت دارای ساحات متفاوتی است که ظرفیت متفاوتی نیز برای متاثر شدن دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تغییر نگرش از این دیدگاه در مدل اقناعی هاولند است و تلاش می‌شود به بررسی مراحل شش‌گانه و عناصر تغییر نگرش را بر این اساس بپردازد.
روش‌شناسی: در این پژوهش ابتدا مدل اقناعی هاولند در نظر گرفته شده است. داده‌ها به روش اسنادی_کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده و سپس با روش تحلیل منطقی تبیین می‌شود.
یافته‌ها: مبتنی بر یافته‌های پژوهش از آنجا که منبع پیام در اسلام خداوند است و ساحات وجودی انسان بر اساس فطرت متشکل از چهار لایه وجودی (صدر، شغاف، قلب و فواد) است، تغییر ‌نگرشی که منجر به ایجاد رفتاری شود، در لایه سوم وجودی انسان با دو قوه عقل (به معنای حد زدن) و تفکر (به‌منظور استنباط و استدلال) رخ داده و در چرخه معرفت توحیدی، تقوا زمینه ایجاد فرقان (قدرت تشخیص حق از باطل) را در او فراهم کرده و بصیرت را رقم می‌زند.
نتیجه‌گیری: عناصر و مراحل شش‌گانه هاولند در حوزه منبع پیام، درک پیام، مخاطب پیام، محتوا و چگونگی تغییر نگرش از منظر قرآن کریم مخدوش است. به این معنا که وقتی منبع پیام، خداوند باشد، توجه و درک پیام نیز با توجه به انسان بر اساس مبنانی قرآنی، حوزه‌ فطری او را درگیر می‌کند و روند اقناع و تغییر نگرش در این مسیر تعریف می‌شود.

کلیدواژه‌ها